Consonantes Simples

Jè én xi choa ñꞌai nòkjoa̱akuinì kuinì xi ts}i sꞌekjao̱ kꞌia̱ nga nòkjoa̱a, joni kꞌia̱ nga nitjoaàn nichjèn axo̱ kꞌia nga ntjao̱ nòsje̱e nga nòkjoa̱a.

I̱sꞌìn chji én jèbi: ꞌ, b, ch, chr (tx), f, j, k, l, m, n, ñ, r, s, t, ts, x, y. Tjìn kꞌa xi tsì nroá i̱ nga én kastìa xi nòkjoa̱a kꞌia nga kui nìchjèn.

I̱ chòtsenjìnle̱e jñànile̱ én jèbi.

A. Én xi tìtjón bꞌechjoàle̱ ntjao̱.

Kꞌia̱ nga nòkjoa̱a én jèbi tìtjón bꞌèchjoàle̱e ntjao̱, tsà kao̱ ndso̱bꞌà axo̱ tsà kao̱ nije̱en kꞌoa̱ xi ma bꞌendꞌeèle̱ nga bitjo.

 

Kꞌia̱  nga énná kuiì jèbi xi ya faꞌasꞌen: t, k, ꞌ, d, g

Xi <t> ꞌmì kꞌia̱a bitjo kꞌia̱ nga jè nije̱en katꞌale̱ niñꞌoaà, bꞌèchjoà ngotjòle̱ jta̱nà kꞌoa̱ xi ma bꞌèꞌnde̱elè nga bitjo.

Kꞌia̱ nga nòkjoa̱a xi /k/ ꞌmì ya jto̱nle̱ nijeèn yaà nikatꞌale̱e ya ngꞌale̱ ndso̱bꞌa, bꞌèchjoà ngotjòle̱e jta̱ná kóa̱ xi je ma bichonje̱n nijeèn jmèni nga bitjoni jta̱nà.

Jè xi <d> kao̱ xi <g> ꞌmì kao̱o nitjoàn nòkjoa̱a, kꞌia̱a chòts‑enle̱ jèbi kꞌia̱ nga je kuìchoa xi kui. Jè xi yásiaàn chꞌasjenià ntjao̱ kꞌoa̱ti xìn chòtsenjìnle̱e.

Takónlai̱ miyoli̱